Wilamowianin - Wymysiöejer

Henryk

Czy ktoś mógłby coś napisać na temat Józefa Gary, o którym coś niecoś piszę prasa, a na tym forum jest cicho na jego temat. Idea

Kropek

(Informacje z książki "Wymysöjer śtytła”– Miasteczko Wilamowice oraz jego osobliwości zawarte w zbiorze piosenek wilamowickich Józefa Gary red. Jolanta Danek)

„Pan Józef Gara to rodowity mieszkaniec Wilamowic, urodzony w 1929 r. Znany jest jako miłośnik mowy wilamowskiej i jednego z ostatnich biegle władających tym językiem.
Dla pana Józefa był to język dzieciństwa, w którym się wychował i który zapamiętał tak doskonale, że pomimo upływu wielu lat, (podczas których język ten stopniowo zanikał poprzez wyjście z użycia) nadal pozostał w jego sercu.
Pan Józef Gara należy do ostatniego już pokolenia ludzi wychowanych w tradycyjnej kulturze wilamowskiej. Jego rodzice, krewni i sąsiedzi w życiu codziennym mówili między sobą w języku wilamowskim. Na nim właśnie oparty był cały system norm i zwyczajów tamtego pokolenia. Wyrażono w nim wówczas wszystkie uczucia, które w czasie późniejszym zaowocowały u Józefa Gary myślą o spisaniu ich w strofy poetyckie. Wcześniej zawierucha wojenna i powojenna zniszczyła lokalną kulturę wilamowian. Zerwany został międzypokoleniowy przekaz tradycji, zwyczajów, języka i całych systemów wartości z tym związanych prawdopodobnie na zawsze.
Myśl utrwalenia języka wilamowskiego w formie wierszy i piosenek rodziła się w umyśle pana Józefa Gary już dosyć dawno. Wiedząc, że zna świetnie ten język, dziennikarze, miłośnicy i badacze dawnych zwyczajów prosili wielokrotnie pana Józefa, aby zaprezentował jego brzmienie. Z upływem czasu, coraz mniej było osób, z którymi mógłby porozmawiać w tym dawnym języku. Pan Józef Gara doszedł do wniosku, że skoro już nikt nie potrafi mówić po wilamowsku, najlepszą formą zachowania go dla potomnych będzie zapisanie go w formie wierszy.
Autor stwierdził, że najpiękniej w języku wilamowskim zabrzmią obrazy dawnego, przemijającego świata, który w rzeczywistej lub wyimaginowanej formie sam sobie stworzył. Idea ta zrodziła się z tęsknoty za latami młodości, która zaowocowała najpierw wierszami, a później piosenkami zebranymi w tymże wydaniu.”

Książki, w których można znaleźć utwory J. Gary:
1. J. Gara: Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i obyczajach oraz słownik języka wilamowskiego. Wilamowice 2003
2. J. Danek: "Wymysöjer śtytła”– Miasteczko Wilamowice oraz jego osobliwości zawarte w zbiorze piosenek wilamowickich Józefa Gary. Wilamowice 2007

Wiersze można posłuchać na stronie internetowej:
[link widoczny dla zalogowanych]

Henryk

W dniu 10 lipca zmarł ś. p. Józef Gara (http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Gara) - poeta oraz twórca słownika języka wilamowskiego. Był bardzo skromnym człowiekiem, i chętnie pomagał tym, którzy interesowali się językiem wilamowskim. Pogrzeb odbędzie się w kościele Świętej Trójcy w Wilamowicach w sobotę 13 lipca o godzinie 15:00.